«سید محمدرضا میر» روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره هجوم مجدد ملخ صحرایی از کشورهای شبه جزیره عربستان و شاخ آفریقا افزود: از ۳۰ بهمن ماه جاری ریزش ملخ صحرایی توسط دیده بانی سازمان حفظ نباتات کشور مشاهده شد که در همین مدت با چهار ریزش عملیات مبارزه در سطح هفت هزار  و ۵۰۰ هکتار از اراضی مرتعی و باغی انجام شده است.

وی با بیان اینکه هجوم ملخ صحرایی از شبه جزیره عربستان از بهمن ماه هرسال شروع تا مردادماه سال آتی ادامه دارد اظهارداشت: طبق گزارش فائو، هجوم ملخ صحرایی در سال جدید نسب به مدت مشابه سال گذشته از شدت بیشتری برخوردار است.

وی علت هجوم ملخ صحرایی را شرایط آب و  هوایی و دمای مساعد استان های جنوبی کشور دانست و تصریح کرد:  اکنون اکیپ های سازمان حفظ نباتات کشور آمادگی مقابله با هجوم ملخ صحرایی از شبه جزیره عربستان و  شاخ افریقا را دارد و هیچ نگرانی در این خصوص  نداریم.

سخنگوی سازمان حفظ نباتات کشور گفت: سموم، ماشین آلات، ادوات ، تجهیرات و خودرو لازم برای مبارزه با این آفت در استان های جنوبی کشور تدارک شده است.

میر پیش بینی کرد: با توجه به پیش بینی سازمان فائو در حجم بالای هجوم ملخ صحرایی به کشور در سالجاری، عملیات مبارزه با این آفت در سطح بیش از یک میلیون هکتار انجام شود.

وی افزود: سازمان حفظ نباتات کشور امسال برای مبارزه با این آفت در سطح مذکور ۸۴ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که با تصویب سازمان برنامه و بودجه کشور، تاکنون ۲۰ میلیارد تومان آن تخصیص یافته که به استان ها ارسال شده است.

به گزارش ایرنا، سال گذشته مبارزه با ملخ صحرایی در سطح ۷۵۰ هزار هکتار از ۹ استان جنوبی کشور از جمله سیستان و بلوچستان، هرمزگان، جنوب کرمان، بوشهر، فارس، خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد، ایلام و خراسان جنوبی عملیاتی شده بود.

سابقه وجود ملخ‌ها به قبل از دایناسورها برمی گردد و بر اساس فسیل‌های کشف شده این حشرات از ۳۰۰ میلیون سال قبل وجود داشته اند. حشره‌ای که این روزها جنوب کشور را هدف قرار داده از نوع ملخ صحرایی شاخ کوتاه مهاجم یا Schistocerca gregaria است که در تیره کج صورتان از راسته راست بالان قرار می‌گیرد.

این حشره از طریق تخم ریزی گسترش پیدا می‌کند و ملخ ماده در هر دوره صدها تخم را در یک غلاف وارد خاک می‌کند. کپسول تخم ملخ صحرایی کمی خمیده است و از دو قسمت تشکیل یافته؛ قسمت پایین محتوی تخم و قسمت بالای آن از ماده کف مانندی به ارتفاع ۳۰–۴۰ میلی‌متر و قطر ۷ میلی‌متر پر شده‌است.

ملخ ماده در طول زندگی خود که ۳ تا ۵ ماه طول می‌کشد، بین ۲ تا ۵ بار تخم ریزی می‌کند؛ در نتیجه هر ملخ بصورت بالقوه قادر به تولید بیش از هزار حشره دیگر است. نکته عجیب‌تر آنجاست که این تخم سال‌ها در زمین می‌ماند و هنگامی که شرایط مرطوب باشد، به شفیره تبدیل می‌شود.

چرخه زندگی ملخ صحرایی شامل سه مرحله تخم، شفیره و بزرگسال بالدار است. در دوران بزرگسالی طول حشره از سر تا انتهای شکم بین ۵۸ تا ۷۲ میلی‌متر و از سر تا انتهای بال‌ها ۶۲ بین ۷۸ میلی‌متر است. در این دوران ملخ بزرگسال یکی از بدترین آفات محسوب می‌شود چرا که نه تنها از سرعت و قدرت تخریب بالایی برخوردار است بلکه گاهی اوقات در گروه‌های چند میلیونی به زمین‌های کشاورزی و منابع طبیعی هجوم می‌برند.

قدرت تخریب این حشره آنقدر بالا است که در صورت عدم مقابله با آن به نابودی میلیون هکتار زمین کشاورزی و قحطی منجر می‌شود. بر اساس تحقیقات بین المللی ملخ صحرایی می‌تواند حداقل روی زندگی یک نهم جمعیت کره زمین اثر منفی بر جای بگذارد.

به گفته «عیسی کلانتری»، رئیس سازمان محیط زیست طی قرن نیم گذشته ملخ‌ها به ایران حمله نکرده اند. ظاهرا همین عامل باعث شده در سال‌های اخیر برآورد دقیقی از خسارات این حشره در ایران صورت نگیرد، اما اسنادی از تخریب ۲۵۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی در سال ۱۳۴۰ وجود دارد.

در اغلب رسانه‌ها نام این حشره ملخ دریایی ذکر شده در حالی نام اصلی آن ملخ صحرایی است، اما چون از طریق خلیج فارس و دریای عمان وارد کشور شده به آن ملخ دریایی گفته می‌شود. این نوع ملخ هرگز بومی ایران نبوده و کانون‌های دائمی آن شامل آفریقا، عربستان، هند و پاکستان است.

هرچند ملخ‌های صحرایی از طریق خلیج فارس وارد کشور می‌شوند، اما گاهی اوقات دامنه انتشار آن‌ها تا مناطق شمالی دریای خزر هم کشیده می‌شود، شاید ظاهر این حشرات ضعیف به نظر برسد، اما قادر به پیمودن ۱۳۰ کیلومتر راه طی یک روز هستند.

«سازمان خوار و بار جهانی» (فائو) هشدار داده که حمله ملخ‌ها به جنوب ایران می‌تواند آسیب جدی به باغ‌ها و مزارع وارد کند. «محمدرضا درگاهی»، رئیس سازمان حفظ نباتات هم تاکید کرده که مردم از برداشت ملخ صحرایی مرده برای مصرف خوراک دام خودداری کنند

سرعت بالا، پیمایش مسیرهای طولانی و هجوم میلیونی باعث شده خسارت‌های سنگینی را به بار بیاورند. دستجات این حشره در مسیر خود علوفه، غلات، صیفی جات، انواع درختان و گیاهان را از بین برده و حتی به علف‌های هرز و گیاهان خشکیده نیز رحم نمی‌کنند. حمله این آفت، علاوه بر خسارت مستقیم، روی دامداری تأثیرگذار بوده و میزان گوشت و شیر دام‌ها بر اثر کاهش تغذیه تقلیل پیدا می‌کند.

یکی از مصیبت بارترین حمله ملخ‌ها به سال ۱۹۵۴ و کشور کنیا برمی گردد. در این سال چند گروه ملخ این کشور را هدف قرار دادند که بزرگترین آن‌ها با حضور بالغ بر ۱۰ میلیارد حشره، فضایی به مساحت ۲۰۰ کیلومتر مربع را پوشش داده بودند.